Achter de 4G standaard zit een hele techniek verscholen met frequentiebanden en categorieën. In dit handige overzicht gaan we in op deze techniek en vertalen we dit naar de praktijk. Welke frequentiebanden gebruikt jouw provider en waar moet je op letten bij het kopen van een 4G smartphone, kortom alles wat je moet weten over 4G.
Alles over 4G
4G is een afkorting van “vierde generatie” en wordt ook wel LTE genoemd, LTE staat voor Long Term Evolution. Via 4G kun je een stuk sneller internetten dan 3G (HSDPA) en net als 3G bellen op het 4G-netwerk met VoLTE. Toch zijn er een aantal zaken waarop je moet letten bij het aanschaffen van een smartphone, de HTC One M9+ werd bijvoorbeeld verkocht in Nederland terwijl deze niet geschikt was voor alle 4G-frequenties.
Hieronder leggen we je een aantal veel voorkomende termen uit zoals FDD, Carrier Aggregation, VoLTE en frequentiebanden.
4G frequentiebanden
De 4G technologie maakt gebruik van zogenaamde frequentiebanden. Frequentiebanden zijn blokken van meerdere frequenties samen, een bekend voorbeeld is 88 tot 108 MHz, beter bekend als de FM-Radio band. 4G maakt gebruik van frequenties die veel hoger zijn dan FM-Radio.
Veel fabrikanten vermelden in de handleiding, website of verpakking over welke 4G frequentiebanden een toestel beschikt. In totaal zijn er 43 banden waarop een 4G communicatie mogelijk is. In de tabel hieronder vind je een overzicht van deze frequenties, de downlink wordt gebruikt door telecomproviders, de uplink is voor je 4G-device.
| Band | Frequentie downlink (MHz) | Frequentie uplink (MHz) | Type FDD/TDD |
| 1 | 2110 – 2170 | 1920 – 1980 | FDD |
| 2 | 1930 – 1990 | 1850 – 1910 | FDD |
| 3 | 1805 – 1880 | 1710 – 1785 | FDD |
| 4 | 2110 – 2155 | 1710 – 1755 | FDD |
| 5 | 869 – 894 | 824 – 849 | FDD |
| 6 | 875 – 885 | 830 – 840 | FDD |
| 7 | 2620 – 2690 | 2500 – 2570 | FDD |
| 8 | 925 – 960 | 880 – 915 | FDD |
| 9 | 1844.9 – 1879.9 | 1749.9 – 1784.9 | FDD |
| 10 | 2110 – 2170 | 1710 – 1770 | FDD |
| 11 | 1475.9 – 1500.9 | 1427.9 – 1452.9 | FDD |
| 12 | 728 – 746 | 698 – 716 | FDD |
| 13 | 746 – 756 | 777 – 787 | FDD |
| 14 | 758 – 768 | 788 – 798 | FDD |
| 15 | 2600 – 2620 | 1900 – 1920 | FDD |
| 16 | 2585 – 2600 | 2010 – 2025 | FDD |
| 17 | 734 – 746 | 704 – 716 | FDD |
| 18 | 860 – 875 | 815 – 830 | FDD |
| 19 | 875 – 890 | 830 – 845 | FDD |
| 20 | 791 – 821 | 832 – 862 | FDD |
| 21 | 1495.5 – 1510.9 | 1447.9 – 1462.9 | FDD |
| 22 | 3510 – 3600 | 3410 – 3500 | FDD |
| 23 | 2180 – 2200 | 2000 – 2020 | FDD |
| 24 | 1525 – 1559 | 1625.5 – 1660.5 | FDD |
| 25 | 1930 – 1995 | 1850 – 1915 | FDD |
| 26 | 859 – 894 | 814 – 849 | FDD |
| 27 | 852 – 869 | 807 – 824 | FDD |
| 28 | 758 – 803 | 703 – 748 | FDD |
| 29 | 717 – 728 | Geen uplink | FDD |
| 30 | 2350 – 2360 | 2305 – 2315 | FDD |
| 31 | 462.5 – 467.5 | 452.5 – 457.5 | FDD |
| 32 | Niet toegewezen | Niet toegewezen | Geen |
| 33 | 1900 – 1920 | 1900 – 1920 | TDD |
| 34 | 2010 – 2025 | 2010 – 2025 | TDD |
| 35 | 1850 – 1910 | 1850 – 1910 | TDD |
| 36 | 1930 – 1990 | 1930 – 1990 | TDD |
| 37 | 1910 – 1930 | 1910 – 1930 | TDD |
| 38 | 2570 – 2620 | 2570 – 2620 | TDD |
| 39 | 1880 – 1920 | 1880 – 1920 | TDD |
| 40 | 2300 – 2400 | 2300 – 2400 | TDD |
| 41 | 2496 – 2690 | 2496 – 2690 | TDD |
| 42 | 3400 – 3600 | 3400 – 3600 | TDD |
| 43 | 3600 – 3800 | 3600 – 3800 | TDD |
| 44 | 703 – 803 | 703 – 803 | TDD |
Nederlandse providers
In Nederland kennen we vier telecomproviders met een eigen 4G LTE netwerk, dat zijn KPN, T-Mobile, Vodafone en Tele2. Ook Ziggo bezit één 4G-frequentie maar maakt gebruik van het netwerk van Vodafone. Elke provider maakt gebruik van een eigen, bij de staat aangekocht gedeelte van het frequentiespectrum. In dit overzicht kun je zien welke provider gebruik maakt van welke frequentiebanden en frequenties.
| Provider | Band | Frequentie (MHz) | Type FDD/TDD | Bandbreedte (MHz) |
| KPN | 3 | 1800 | FDD | 20 |
| KPN | 7 | 2600 | FDD | 10 |
| KPN | 20 | 800 | FDD | 10 |
| T-Mobile | 1 | 2100 | FDD | Onbekend |
| T-Mobile | 3 | 1800 | FDD | 20 |
| T-Mobile | 38 | 2600 | TDD | 20 |
| T-Mobile | 8 | 900 | FDD | 10 |
| Tele2 | 7 | 2600 | FDD | 20 |
| Tele2 | 20 | 800 | FDD | 10 |
| Vodafone | 3 | 2600 | FDD | 20 |
| Vodafone | 7 | 1800 | FDD | 10 |
| Vodafone | 20 | 800 | FDD | 10 |
| Ziggo | 20 | 2600 | FDD | 20 |
Belgische providers
In België zijn drie telecomproviders actief met een eigen 4G netwerk. Net als in Nederland maken de Belgische netwerken gebruik van een eigen gedeelte in het frequentiespectrum. Base, Mobistar (Orange) en Proximus bieden 4G LTE internet aan op de volgende frequenties en frequentiebanden.
| Provider | Band | Frequentie (MHz) | Type FDD/TDD | Bandbreedte (MHz) |
| Base | 3 | 1800 | FDD | 20 |
| Base | 20 | 800 | FDD | 10 |
| Mobistar (Orange) | 3 | 1800 | FDD | 20 |
| Mobistar (Orange) | 20 | 800 | FDD | 10 |
| Proximus | 3 | 1800 | FDD | 20 |
| Proximus | 20 | 800 | FDD | 10 |
LTE Categorieën
Bij 4G LTE zijn diverse categorieën die aangeven welke theoretische snelheden mogelijk zijn met een apparaat. Voor de categorie geldt dat je smartphone alleen de snelheden haalt uit die specifieke categorie, heb je een categorie 6 toestel dan ondersteund deze niet categorie één tot en met vijf. Op de verpakking of de handleiding van je smartphone wordt de categorie vaak aangeduid door “Cat. 6 of Cat. 9”.
In totaal zijn er 18 verschillende categorieën in LTE met elk verschillende snelheden en de mogelijkheid om frequentiebanden te combineren. 3GPP is verantwoordelijk voor het standaardiseren van de LTE-standaard en geeft nieuwe categorieën uit in releases.
| Categorie | Download (Mbit/sec) | Upload (Mbit/sec) | 3GPP Release | Frequentiebanden combineren |
| Cat. 0 | 1 | 1 | Rel. 12 | 1 |
| Cat. 1 | 10 | 5 | Rel. 8 | 1 |
| Cat. 2 | 51 | 25 | Rel. 8 | 2 |
| Cat. 3 | 102 | 51 | Rel. 8 | 2 |
| Cat. 4 | 150 | 51 | Rel. 8 | 2 |
| Cat. 5 | 299 | 75 | Rel. 8 | 4 |
| Cat. 6 | 301 | 51 | Rel. 10 | 2 of 4 |
| Cat. 7 | 301 | 102 | Rel. 10 | 2 of 4 |
| Cat. 8 | 2998 | 1497 | Rel. 10 | 8 |
| Cat. 9 | 452 | 51 | Rel. 11 | 2 of 4 |
| Cat. 10 | 452 | 102 | Rel. 11 | 2 of 4 |
| Cat. 11 | 603 | 51 | Rel. 11 | 2 of 4 |
| Cat. 12 | 603 | 102 | Rel. 11 | 2 of 4 |
| Cat. 13 | 391 | 150 | Rel. 12 | 2 of 4 |
| Cat. 14 | 3916 | 1498 | Rel. 12 | 8 |
| Cat. 15 | 749 – 798 | 150 | Rel. 13 | 2 of 4 |
| Cat. 16 | 978 – 1051 | 150 | Rel. 13 | 2 of 4 |
| Cat. 17 | 25065 | 9585 | Rel. 13 | 8 |
4G LTE FDD en TDD
In het 4G-bandplan heb je kunnen zien dat bij sommige banden dezelfde frequentie wordt gebruikt voor het versturen en het ontvangen van gegevens. We proberen ondanks de zeer technische materie het verschil tussen TDD-LTE en FDD-LTE zo makkelijk mogelijk uit te leggen.
Wat is FDD-LTE?
Band 1 tot en met 31 gebruikt men voor “Frequency division duplex”, dit betekent dat je per frequentieband een stuk hebt voor het zenden en een stuk frequentieruimte voor het ontvangen. Het frequentiegebied wat gebruikt wordt voor het zenden, de zogenaamde downlink, wordt door telecomproviders gebruikt voor hun telefoonmasten.
De uplink bij FDD is voor jouw mobiele telefoon. Doordat de up- en downlink frequenties uit elkaar liggen kun je gelijktijdig zenden en ontvangen. Zowel Nederlandse als Belgische providers maken gebruik van FDD-LTE, staat er alleen TDD-LTE op de verpakking zoals bijvoorbeeld bij Aziatische smartphones dan is er een grote kans dat deze niet werkt in de Benelux.
Wat is TDD-LTE?
Bij band 33 tot en met 44 wordt er gebruik gemaakt van “Time division duplex” wat betekent dat je smartphone op deze frequenties ontvangt en uitzendt op basis van timing. Als bijvoorbeeld apparaat A op elke eerste seconden van een minuut mag uitzenden dan kan apparaat B op iedere tweede seconde uitzenden. Zenden apparaat A en B tegelijk dan resulteert dat in een botsing en worden beide pakketten niet ontvangen, daarom is precieze timing essentieel. Natuurlijk gaat het zenden en ontvangen veel sneller dan per seconde maar het principe blijft hetzelfde.
Dit plaatje toont op een eenvoudige manier het bovenstaande principe.
TDD is een techniek die goedkoper is om te gebruiken, onderhouden en te implementeren voor providers. TDD-LTE wordt dan ook vooral in opkomende economieën gebruikt en landen in Azië. Dit heeft ook effect op de prijs van de smartphones.
Carrier Aggregation
Carrier Aggregation maakt het mogelijk om meerdere frequenties simultaan te gebruiken voor een snellere verbinding. Door het bundelen van frequenties kun je sneller up- en downloaden op je smartphone. Afhankelijk van de maximale LTE categorie van je smartphone kun je hoge snelheden behalen. Providers in Nederland gebruiken “4G+” als aanduiding dat zij Carrier Aggregation ondersteunen. Een andere benaming voor 4G+ is ook wel LTE Advanced.
VoLTE
VoLTE ook wel Voice over LTE geheten is de afkorting voor het voeren van telefoongesprekken via een 4G-netwerk. VoLTE heeft als voordeel dat de verbinding sneller tot stand kan komen en dat de geluidskwaliteit van een telefoongesprek veel beter is dan over een 2G- of 3G netwerk. Op dit moment hebben alle telecomproviders in Nederland testen lopen met VoLTE, in België zou Mobistar (Orange) VoLTE binnen 2 jaar willen implementeren.
4G smartphone kopen?
Bij het kopen van een 4G smartphone dien je op een aantal zaken te letten zeker als je deze in het buitenland koopt. Allereerst of deze geschikt is voor Nederlandse of Belgische 4G-netwerken, dit is te zien aan de frequentiebanden. Ondersteunt de telefoon banden 3,7,8 en 20 dan zit je goed, ga je vaak naar het buitenland dan loont het om ook te kijken welke banden daar gebruikt worden. Kijk hiervoor op de website van de buitenlandse provider welke frequenties of banden er gebruikt worden.
Voor dit bericht zijn de frequenties gebruikt zoals bekend op 29 augustus 2017.
